Osteochondrosis dissecans, beter gekend als OCD, is een veelvoorkomend probleem bij (sport)paarden. De aandoening ontstaat bij opgroeiende paarden, waarbij bot en kraakbeenfragmenten gevormd worden in het gewricht. Het is een van de meest voorkomende orthopedische problemen dat bij maar liefst 30% van de jonge paarden optreedt.
Wat betekent OCD?
Je kan osteochondrosis dissecans opsplitsen in 3 delen:
- Osteo = bot
- Chondro = kraakbeen
- Dissecans = loskomen
Samen leggen deze 3 woorden uit wat OCD juist is: het loskomen van kleine stukjes kraakbeen van het bot.
Hoe ontstaat OCD?
Het skelet van een paard bestaat als foetus volledig uit kraakbeen. Naarmate de foetus zich verder ontwikkelt, zet het kraakbeen zich om in bot, wat ook wel verbening wordt genoemd. Het kraakbeen die wordt verbeend, is erg goed doorbloed. Indien er een fout in de doorbloeding optreedt kunnen kraakbeenfragmenten afsterven en loskomen.
De invloed van genetica op OCD
Vaak komt OCD stelselmatig op dezelfde plaats voor, voornamelijk in de sprong, kogel en knie. Mogelijks zijn genetisch de bloedvaten hier verkeerd aangelegd, wat leidt tot slechte doorbloeding en zo de afsterving van het kraakbeen.
Ook kan de grootte en de groeisnelheid van je paard een rol spelen bij de vorming van OCD. Indien het veulen zeer ‘zwaar’ is voor zijn immatuur skelet, gaan de gewrichten overbelast worden.
Al deze genetische factoren heb je zelf niet in de hand, je kan deze dus niet vermijden. Anderzijds zijn er ook omgevingsfactoren die een rol spelen bij de bepaling van OCD, die je wel zelf in de hand hebt.
De invloed van voeding op OCD
Ten eerste speelt voeding ook een rol bij OCD. De laatste fase van de verbening, en dus de laatste fase voor mogelijke vorming van OCD, is tussen de leeftijd van 2-7 maanden. In deze periode worden echter vaak veulens klaargestoomd om naar de veiling te trekken. Indien je jouw paard op dat moment voer geeft dat rijk is aan snel verteerbare koolhydraten en suikers, gaat zijn insuline de hoogte in schieten. Dit heeft invloed op de schildklier die de stofwisseling van calcium en fosfor gaat bepalen, wat de kans op OCD kan vergroten.
Niet alleen de voeding van het veulen, maar ook van de merrie speelt een cruciale rol. Het is hetzelfde verhaal als hiervoor: indien je jouw merrie in het laatste trimester van de dracht overvoerd, gaat haar insuline omhoog en zal ze dit doorgeven aan het ongeboren veulen.
Je kan jouw drachtige merrie ook bepaalde stoffen bijvoederen om de vorming van OCD te voorkomen. Het sporenelement koper kan de aanleiding tot OCD verminderen, daarom is het aangeraden om jouw drachtige merrie Mineron bij te voederen.
De invloed van beweging op OCD
Permanente beweging werkt stimulerend voor de gezondheid van het kraakbeen van jouw paard. Daarom wordt aangeraden om jouw veulen voldoende weidegang te bieden. Maar let op, te veel beweging is niet goed! Ga je veulen niet aan het werk zetten, want te veel beweging kan schadelijk zijn. Dit kan zorgen voor overbelasting, waardoor het gewricht gaat ontsteken en verdikken. In dat geval gaat er meer gewrichtsvocht van mindere kwaliteit geproduceerd worden, waardoor het kraakbeen niet goed gevoed wordt en kan afsterven.
Hoe kan ik OCD herkennen in mijn paard?
Vanaf een leeftijd van 18 maanden zouden er geen röntgenologische veranderingen meer mogen optreden. Op dit moment is het dus nuttig om van jouw paard röntgen foto’s te laten nemen om te kijken of hij OCD heeft. Indien je echter al eerder merkt dat je paard een opgezwollen gewricht heeft of mankt, kan je best onmiddellijk een onderzoek laten doen.
Hoe wordt OCD behandeld?
Wanneer OCD wordt vastgesteld bij jouw paard, kunnen de losse deeltjes weggehaald worden tijdens een arthroscopie. Dit is een kijkoperatie waarbij er met een camera in het gewricht gegaan wordt. Doordat hier maar een klein sneetje voor nodig is, zal dit ook snel terug genezen.
Moet elk fragment verwijderd worden? Je kan het vergelijken met wanneer je een steentje in je schoen hebt: soms zit het aan de kant en voel je er niets van, maar soms zit het in de weg en doet het pijn bij elke stap die je zet. Omdat je niet van te voren kan voorspellen welke fragmenten problemen gaan veroorzaken, wordt aangeraden om de meeste fragmenten bij jonge paarden preventief te verwijderen.
Wat zijn de gevolgen van OCD voor mijn sportpaard?
Paarden kunnen 100% herstellen en hun sportieve activiteiten gewoon verder zetten. OCD in sportpaarden betekent dus zeker niet het einde van hun carrière! Na de operatie moet er wel eerst opnieuw opgebouwd worden. Hiervoor kan jouw dierenarts een revalidatieschema opstellen, eventueel in combinatie met het gebruik van een aquatrainer of fysiotherapie.
Ook kunnen bepaalde voedingsstoffen het lichaam ondersteunen na een arthroscopie, zoals chondroïtine, glucosamine en collageen. Deze stoffen kunnen er voor zorgen dat het gewricht sneller en beter zal herstellen. Daarom raden dierenartsen aan om jouw paard na de operatie een kuur Arti-Gold te geven.
5 belangrijke weetjes over OCD
- OCD is een aandoening die ontstaat bij jonge paarden tijdens hun eerste levensjaar
- Op 18 maanden is het aangeraden om een radiografische screening te doen
- Losse fragmenten kunnen best op jonge leeftijd preventief verwijderd worden
- In de preventie zijn beweging en voeding van merrie en veulen belangrijk
- Ondersteun je paard na een arthroscopie met Arti-Gold
Lees meer over nutritionele ondersteuning voor de gewrichten in onze blog.
